به مناسبت فرا رسیدن ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا و دهه فاطمیه، بسته پیشنهادی و سیر مطالعاتی شهادت حضرت فاطمه زهرا، ارائه می شود.
به گزارش پایگاه خبری نای ذی نیوز : در
فرهنگ لغت معین واژه نذر چنین معنی شده است؛ "آن چه شخص بر خود واجب گرداند
که در راه خدا بدهد یا به جا بیآورد." می دانیم نذر عملی مستحبی است که
عموماً با قید شرطی همراه است، مثلاً نذر میکنیم اگر بیماری ام خوب شد 100
صلوات می فرستم. برخی اوقات هم نذر می کنیم برای رضای خدا یکی از گناه
هانمان را ترک کنیم یا اینکه در احیا و یا ترویج یک سنت حسنه شریک شویم.
یکی از سنت های خوبی که می تواند شامل نذر و نیازهای ما شود نذر کتاب است.
چند سالی است که اهالی فرهنگ و دوستداران کتاب طرح نذر کتاب1
را در ایام و مناسبت های خاص به اجرا گذاشته اند و هر فرصتی را که بدست
آورده غنیمت شمرده اند تا فرهنگ خفته مطالعه را در بین مردم خوب سرزمینمان
از این خواب زمستانی طولانی بیدار کنند2.
وقتی کتاب نذر می کنیم چند اتفاق می افتد:
1- نذر ما نذری جاری است و تا این کتاب خوانده می شود ما از ثواب و اجر آن برخوردار می شویم.
2- با هزینه کمی (کمتر از 20 هزارتومان ) می توانیم این کار را انجام دهیم.
3- در تشویق مردم به مطالعه و نهادینه کردن این فرهنگ شریک شدیم که مطمئناً اجر خود را به دنبال دارد.
1- یکی از ساده ترین راهکارهای
نذر این هست که یک کتاب را تهیه کنید و در اختیار دوستان و آشنایانتان
بگذارید تا آنها هم بخوانند. البته خوب است که برایشان توضیح دهید که نذر
کرده اید تا آنها هم تشویق به این کار شوند.
2- احتمالاً مسجد محله شما
قفسه کتابی دارد که پر است از کتاب های دعا، می توانید با مسئولین مربوطه
مسجد صحبت کنید و یک قفسه کتاب برای نذر کتاب راه اندازی کنید.
3- می توانید کتاب را به
کتابخانه مدرسه فرزندتان بدهید تا دانش آموزان استفاده کنند، توصیه مؤکد می
شود حتماً کتاب غیر درسی تهیه کنید.
4- یک راهکار خیلی خوب دیگر می تواند اهدا کتاب به کتابخانه عمومی شهر باشد.
5- برای انتخاب کتاب بهتر است با روحانیون، کتابدارن و کتابخوانان حرفه ای مشورت کنید.
حضرت
فاطمه، برترین بانو سرور زنان عالم، دختر پیامبر اسلام و خدیجه کبری(س)،
همسر امام علی(ع) و یکی از پنج تن آل عبا (اصحاب کساء) و بزرگ بانویی است
که آیینه تمام نمای پیامبر اسلام اسلام است. حضرت فامطه، با ابوبکر بیعت
نکرد و قاطعانه در مقابل او ایستاد. ایشان، در جریان غصب فدک و دفاع از
خلافت امام علی(ع) خطبه‌ای خواند که به فدکیه معروف است.به مناسبت فرا
رسیدن ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا و دهه فاطمیه، بسته پیشنهادی و سیر
مطالعاتی شهادت حضرت فاطمه زهرا، ارائه می شود.
پایگاه
پژوهشی و تحلیلی راهبردی پس از انتشار پوستر «سیری در آسمان فاطمه» در سال
۱۳۹۲، که به معرفی ۱۶ کتاب شاخص پیرامون شخصیت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها
می‌پرداخت و با استقبال قابل توجه مخاطبان مواجه شد، امسال و همزمان با
سالروز شهادت آن حضرت، پوستر «سیری در آسمان فاطمه ۲» را منتشر کرد.
رهبر
معظم انقلاب در مورد مطالعه در مورد شخصیت حضرت فاطمه زهرا
سلام‌الله‌علیها می‌فرمایند: «مقام فاطمه‌ى زهرا سلام‌اللَّه‌علیها در خور
آن است که عقول برجسته‌ى انسان‌هاى بزرگ، در اصلی‌ترین رشته‌هاى تفکرشان
بیندیشند و زبان‌هاى فصیح‌ترین و بلیغ‌ترین گویندگان و شعرا و سرایندگان،
آن اندیشه‌ها را در قالب کلمات بیاورند و سرشارترین ذوق‌ها و جوشان‌ترین
طبع‌هاى فیاض و سیال هنرمندان و شاعران، آنها را به صورت شعر و سخن منظوم،
با بهترین گویش‌ها و حنجره‌ها بیان کنند. اگر این‌طور بشود، شاید ذهن بشرِ
متوسطِ امروز و ما که از معارف حقیقى الهى دوریم و کشش نداریم که در ذهن و
دل و روحمان، حقایق والا و متعالى را درک بکنیم، بتوانیم گوشه‌یى از فضایل
و مدایح و مناقب و محامد این بزرگوار را بفهمیم و درک کنیم.» (۱۳۶۸/۱۰/۲۸)
از
همین‌رو، پایگاه راهبردی اقدام به طراحی و تولید دومین مجموعه کتاب
پیشنهادی خود، با محوریت شخصیت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها نموده است. این
بسته مطالعاتی به پیشنهاد حجت الاسلام مصطفی امیری، دانش آموخته حوزه علمیه
قم، تهیه شده است. این مجموعه که در قالب پوستر «سیری در آسمان فاطمه ۲»
منتشر شده است ۲۴ کتاب پیرامون شخصیت آن حضرت را، در ۱۰ موضوع مختلف معرفی
می‌کند که این موضوعات عبارتند از: تاریخ و زندگی‌نامه، سیره و سبک زندگی،
احادیث، در نگاه قرآن، از دیدگاه اهل سنت، شهادت، فضایل و مناقب، فدک،
ادبیات داستانی و کتابشناسی.
این
مجموعه‌ی پیشنهادیِ کتاب در قالب یک پوستر در اختیار اهالی کتاب و
کتابخوانی و محبین اهلبیت علیهم‌السلام قرار گرفته است. بی‌شک انتشار این
پوستر در مساجد، هیآت و مراکز مذهبی، از مصادیق اعمال حسنه خواهد بود و
موجب رضایت حضرت صاحب‌الزمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف؛ إن‌شاءالله.
معرفی کتب پیشنهادی سیر مطالعاتی حضرت فاطمه
و اکنون، به معرفی اجمالی کتاب های معرفی شده، خواهیم پرداخت:
تاریخ و زندگی نامه حضرت فاطمه
کتاب فاطمه از نگاه علی
کتاب
فاطمه از نگاه علی سلام الله علیهما ابتدا به بیان علل نامیده شده آن بانوی
بزرگ به فاطمه و معنای این اسم پرداخته شده و محبوبیت ایشان نزد خداوند
متعال بیان شده است، آن گاه به سروری ایشان نسبت به همه زنان جهان در این
جهان و جهان باقی اشاره شده و محوریت خشم و رضای خداوند متعال در خشم و
رضای فاطمه زهرا برجسته شده و ابعادی از پاکی، طهارت ظاهری و معنوی، عفت،
حیاء، عصمت، عبادت و علم ایشان بیان شده است. در ادامه نگارنده از منظر
امام علی به معرفی شخصیت همسر گرامی ایشان پرداخته و چگونگی ازدواج آن دو
با هم و نیز گوشه‌هایی از زندگانی آن دو در کنار هم را توصیف نموده است.
نویسنده در همین زمینه به برخی از صفات فاطمه زهرا از زبان امام علی مانند
تلاش و زحمت او در خانه، قناعت و زهد وی، مظلومیت و حقانیت ایشان، روابط
صمیمی ایشان با امیرالمؤمنین در منزل و مصایب ایشان اشاره نموده و چگونگی
رحلت و شهادت آن بانوی بزرگ را از زبان امام علی بیان کرده است. چراکه،
نویسنده، معتقد است براى ترسیم چهره ملکوتى دُخت رسول خدا(ص) و تبیین ابعاد
شخصیت بىنظیر زهراى اطهر(س) کسى بهتر از همسر وی، امیرالمومنین(ع)
نمىتواند لب به سخن بگشاید. امیرالمومنین(ع) از عمق ایمان و صفاى دل
فاطمه(س) خبر داشت و اوج گرفتن وى را در آسمان معرفت شاهد بود و از تلاطم
امواج محبت در سینه دریایى زهرا حکایتها داشت. امیرالمومنین(ع) عظمت روح
زهرا را مىشناخت و تعظیم ملائکه بزرگ الهى را مشاهده کرده بود و بر خود
میبالید که همسرى همچون زهرا دارد.
کتاب فاطمه، اسوه بشر
در
روزگار بعد از رحلت رسول (ص) که خورشید وجودش افول کرد، تنها ستاره‌ای که
در آسمان غبارگرفته اسلام سوسو می‌زد و با صدای حزین و آرامَش، دل‌ها را
مشتاق نگاه می‌داشت، فاطمه (علیها السلام) بود. در دوران سخت حاکمیت سقیفه
که با حبس و زندان بردن غدیر همراه بود، تنها ناله‌ای که ماند و فریاد شد،
ناله دختر رحمةٌ للعالمین بود که با کمال شهامت و شجاعت از دین و ماندگاری
آن توسط حضرت علی (ع) می‌گفت و حقانیت او و بطلان دیگران را صلا می‌داد.
کتاب «فاطمه اسوه بشر» شامل پنج بخش است. کتاب در فصل نخست با عنوان
«کلیات» به بیان مباحثی با عناوین ضرورت شناخت اهل بیت (ع)، گستره شناخت
اهل بیت (ع)، اهل بیت (ع) بهترین الگوی هدایت، فاطمه (س) آینه تمام‌نمای
اهلبیت، فاطمه (س) الگویی فرا جنسیتی و فاطمه (س) الگویی فراتر از زمان و
مکان پرداخته است. بخش دوم کتاب به بررسی فضایل و مناقب اهل بیت (ع) و حضرت
فاطمه (س) اختصاص یافته است. حضرت فاطمه (س) در آینه قرآن عنوان بخش سوم
است که طی آن، فاطمه (س) در صفای آینه وحی و به روایت آیات و سوره‌هایی چون
آیه تطهیر، آیه مودت، سوره کوثر، سوره قدر و سوره دهر معرفی شده است. کتاب
در بخش چهارم به بررسی و تبیین سیره حضرت فاطمه (س) در ابعاد علمی و
معرفتی، تربیتی و آیین همسرداری و اجتماعی و سیاسی پرداخته است. بخش پنجم
کتاب نیز به طرح هفت پرسش و پاسخ پیرامون حضرت فاطمه (س) اختصاص یافته است.
پرسش‌هایی چون چرا فاطمه (س) با این همه مقامات و فضایل به عنوان پیامبر
برگزیده نشد؟، چرا در بین 124 هزار پیامبر و 14 معصوم فقط یک زن وجود دارد؟
و چگونه ممکن است که حضرت فاطمه (س) پیش از آفرینش امتحان شود؟، از جمله
سؤالاتی است که در این بخش به آنها پاسخ داده شده است.
کتاب من فاطمه هستم
کمتر از
ده روز پس از رحلت پیامبر اسلام صلی‌الله علیه‌وآله شش واقعه تکان‌دهنده و
بس شگفت و عبرت‌انگیز رخ داد، واقعه شش‌گانه‌ای که حکایت‌گر دو جنبش متقابل
بود. ویژگی این کتاب، آموزشی و تحلیلی بودن آن بر مبنای پژوهش‌های تاریخی
است و برای اینکه متن آموزشی باورپذیرتر باشد، در قالب هفت گزارش و هر
گزارشی با پرسش‌ها و پاسخ‌های تحلیلی تدوین شده است. نویسنده این کتاب را
با یک مقدمه و هفت گزارش با موضوعات «همایش انصار، غصب خلافت، غصب فدک،
خطبه فدکیه، شرح خطبه فدکیه، تهاجم به خانه وحی، و وصیت‌نامه الهی، سیاسی»
گردآوری کرده است. از جمله این تحلیل ها و گزارش ها اینکه:، آیا غصب خلافت
یک اتفاق بوده است یا توطئه، چرا شهروندان مدینه با غصب خلافت مخالفت
نکردند،ت. را ابوبکر فدک را غصب نمود، ابوبکر با چه توجیه شرعی فدک را غصب
نموده است، اشکالات حقوقی و شرعی غصب فدک چیست، چرا مهاجر و انصار از فاطمه
سلام‌الله‌علیها حمایت نکردند، تهاجم به خانه وحی در چند مرحله انجام
گرفته است، راز آتش‌افروزی سران سقیفه چه بوده است، چرا حضرت فاطمه
سلام‌الله‌علیها عذرخواهی ابوبکر و عمر را نپذیرفتند، خطبه در جمع زنان
انصار در چند محور ایراد شده است، چگونه امام علی علیه‌السلام به این
وصیت‌نامه عمل نمودند، واکنش مردم در برابر دفن شبانه چه بوده است.
کتاب چشمه در بستر
نویسنده
کتاب، در پی مطالعه تاریخی اوضاع مدینه بعد از رحلت پیامبر (ص) و مصائب
امام علی و حضرت زهرا (ع) می باشد. نویسنده ضمن بررسی تاریخی، به علل
کینهورزی اهل مدینه با علی (ع) بعد از وفات پیامبر (ص) اشاره دارد و
اقدامات و زمینهچینیها برای غصب خلافت آن حضرت و کودتا علیه او را بررسی
می‌کند. تحلیل عواقب مسئله سقیفه و بررسی فضایل علی (ع) از زبان پیامبر (ص)
و همچنین مناقب فاطمه زهرا (ع) و نسبت بین آن حضرت با امام علی از مباحث
بعدی کتاب حاضر میباشد.
کتاب دردانه دلداده
ابن کتاب
که در نوع خود از بهترین کتاب ها، می باشد در شانزده فصل به رشته تحریر
درآمده و به بررسی دقیق در زمینه ولادت، اسامی و القاب، مقام حضرت
فاطمه(س)، از ولادت تا هجرت، پس از هجرت، ویژگی‌های فاطمه(س)، مناقب،
فاطمه(س) و از دست دادن رسول خدا(ص)، فاطمه(س) و دفاع از ولایت، غضب فدک،
دوران بیماری و شهادت آن حضرت(س) پرداخته است. بیان گوشه‌هایی از علم
فاطمه(س)، عصمت او، مناقب اخروی، حجاب، اخلاق، و مصائب زهرا(س) پس از رحلت
پیامبر، از دیگر مباحثی است که بدان‌ها پرداخته شده است.
کتاب دانشنامه فاطمی
کتاب
دانشنامه فاطمی، دائره‌المعارفی است با «ساختار موضوعی» شش جلدی و مشتمل
بر یکصد و هفده مدخل کلان در دو بخش عمده: 1. تبیین زندگانی، سیره و تعالیم
حضرت فاطمه زهرا(س) ( به مثابهی الگوی عینی زن مسلمان) 2. تحلیل علمی نظری
مباحث مربوط به حرمت و حقوق زن، هویت و منزلت نهاد خانواده، با استناد به
منابع اندیشهی دینی و توجه به آرای جدید و نظرها و نیازهای معاصر. ویزگی
های این کتاب، عبارتند از: 1. تبیین جامع و علمی تاریخ زندگانی و منزلت
الهی حضرت فاطمه زهرا(س)، به منظور رفع ابهامات و پاسخگویی به شبهات کلامی
تاریخی و نیز پاسخگویی تحریفات. 2. توصیف و تحلیل بینش، منش و کنش (تعالیم،
اخلاق و سیره) آن بزرگوار، به مثابه نمونهی انسان کامل، به منظور
ارائهی الگوی عینی زن مسلمان. در این نوشتار سعی شده است. در این
دانشنامه، با زبان و روش علمی و استناد به منابع معتبر شیعه و اهل‌سنت، به
دفاع از حقایق و رخدادهای تاریخی، همانگونه که بوده، پرداخته شده و از
اظهارنظرهای غیرمستند و دخالت دادن احساسات، پرهیز گردیده است.
سیره و سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا
کتاب خاطر نازک گل
کتاب
«خاطر نازک گل» جلد سوم از مجموعه چهارده جلدی «سیره کاربردی چهارده
معصوم(ع)» یا «سبک زندگی معصومین(ع)» است که در دهه ۸۰، برنده جایزه کتاب
سال حوزه علمیه قم شد. در این مجموعه سعی می شود مسایل مختلف زندگی از
دیدگاه اهل بیت(ع) بیان شود و هدف این مجموعه پاسخ به این سئوال است که در
روزگار امروز و برای انسان قرن بیست ویکم چگونه اهل بیت(ع) می توانند الگو
باشند و چگونه آنها می توانند گرهی از زندگی مردم باز کنند. این سیره
کاربردی که بیش از ۵۰ موضوع مثل سیمای ظاهری، سیمای باطنی، سبک زندگی فردی،
خانوادگی و اجتماعی و سیاسی، دفاع از ولایت، خطبه های انقلابی حضرت(س)،
ماجرای فدک، ارتباط با خدا، دیگران و طبیعت، را شامل می شود، برای عموم
مردم به ویژه جوانان و نوجوانان نوشته شده است.
کتاب بانوی بهشتی در عرصه های حضور
مروری بر
زندگانی و ابعاد شخصیت فاطمه زهرا(س) و تحلیلی از حضور اجتماعی ایشان در
حوادث پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) است. در این کتاب سعی شده است الگو بودن
فاطمه زهرا در زمینه‌های فردی و اجتماعی برای زنان و دختران مسلمان، مورد
تاکید قرار گرفته و گوشه‌هایی از ورود کردن ایشان در عرصه اجتماع مورد
تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نگارنده ابتدا به تبارشناسی این بانوی بزرگ و
کیفیت ولادت ایشان اشاره نموده و پس از آن ادوار مختلف زندگی ایشان را از
لحاظ تاریخی مرور نموده است. آنگاه ابعادی از علم، اخلاق، عبادت، دعا و
عصمت فاطمی را توصیف نموده و سیره ایشان را در زمینه مسایل خانوادگی، رفتار
با همسر و فرزندان، ساده‌زیستی و ابراز مهر و محبت به اعضای خانواده را
بیان کرده و نقش همسری و مادری ایشان را به عنوان اسوه برای زنان مسلمان
مورد تاکید قرار داده است. در بخش دیگری از کتاب وی به فعالیت‌های اجتماعی
فاطمه زهرا مانند کمک کردن ایشان به مستمندان، ایثار ایشان و نیز هدایت و
رهبری زنان و آموختن علم به آنان نموده و حضور پررنگ ایشان در جریان اخذ
بیعت اجباری از امام علی(ع)، در ماجرای غصب خلافت ایشان نیز در ماجرای غصب
فدک و دفاع تمام قد ایشان از حقوق خود و همسر خویش را مورد تجزیه و تحلیل
قرار داده و از این منظر نیز ایشان را اسوه زنان عالم دانسته است. وی فاطمه
زهرا را از لحاظ کسب فضایل بلند اخلاقی نیز الگوی زنان دانسته و ابعادی از
عظمت و جایگاه رفیع ایشان را در روز قیامت از منظری حدیثی بررسی نموده
است.
کتاب سیره اخلاقی و سبک زندگی حضرت زهرا
ﺳﯿﺮه و
ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﺣﻀﺮت زﻫﺮا ﻋﻠﯿﻬﺎاﻟﺴﻼم ﮐﻪ یگاﻧﻪ دﺧﺖ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل ﺻﻠﯽ اﻟﻠﻪ ﻋﻠﯿﻪ وآﻟﻪ
اﺳﺖ و در ﺟﺎی ﺟﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد ﭼﻪ درﻋﺮﺻﻪ ﺷﺨﺼﯽ و ﭼﻪ در رویکردﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،
ﻧﻤﻮدﻫﺎی رﻓﺘﺎری ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻌﺎﻟﯿﻢ اﻟﻬﯽ و ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺳﻨﺖ رﺳﻮل ﺧﺪا ﺻﻠﯽ اﻟﻠﻪ
ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ رادر ﺧﻮد ﭘﯿﺎده ﮐﺮده، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮای ﻧﺴﻞ اﻣﺮوز ﺑﻪ وﯾﮋه زﻧﺎن و
دﺧﺘﺮان ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﮕﻮﯾﯽ ﻣﻌﺼﻮم و ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮔﺮدد. مولف محترم،
در اﯾﻦ اﺛﺮ ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری از روایات و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎریخیﻣﻌﺘﺒﺮ و ﻣﺴﺘﻨﺪ و
ﺣﺘﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﺛﺎر اﻫﻞﺳﻨﺖ، زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﺣﻀﺮت زﻫﺮا ﻋﻠﯿﻬﺎاﻟﺴﻼم را در ﺳﻪ ﺣﻮزه
اﺧﻼق ﻓﺮدی، اﺧﻼق ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ و اﺧﻼق اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﮑﺸﺪ. مولف در فصل اول
کتاب به عنوان معنا شناسی به موضوعاتی همچون اخلاق، اخلاق فردی، اخلاق
اجتماعی و اخلاق خانوادگی و اجتماعی و در نهایت سبک زندگی پرداخته است.
فصل دوم کتاب به بحث اخلاق فردی در دو موضوع خصلت های مرتبط با نیازهای
جسمانی که عبارت اند از تغذیه، پوشاک، بهداشت، آراستگی و زینت، خواب و
استراحت، کار و معیشت، و خصلت‌های مرتبط با شخصیت های معنوی در محورهای
معرفت و بصیرت، نگاه توحیدی، توکل، تقید به شریعت و اوامر خدا و رسول(ص)،
اهتمام به عبادات سخت و طاقت فرسا، صبر و استقامت، سکوت و صداقت و حجب و
حیا را مورد بررسی قرار داده است. فصل سوم این کتاب شامل موضوع تبیین اخلاق
خانوادگی حضرت زهرا(س) در چهار محور شیوه رفتار با والدین، رفتار با همسر،
فرزندان، خویشاوندان و... است. فصل چهارم نیز با موضوع «اخلاق اجتماعی»
موضوعاتی چون حضور موثر در عرصه‌های اجتماعی، رعایت آداب دینی در روابط
اجتماعی، دگرگونی و پرهیز از خودمحوری، خدامحوری در دوستی ها و دشمنی ها،
عدالت گرایی و ظلم ستیزی و خدمات علمی و فرهنگی حضرت صدیقه طاهره(س) را در
برمیگیرد.
احادیث حضرت فاطمه
کتاب صحیفه فاطمیه
این
کتاب، مجموعهای از خطبهها، کلمات قصار، دعاها، اشعار، فضایل و کرامات
منسوب به حضرت فاطمه زهرا (س) است. و در شش فصل، سامان یافته است: چهل حدیث
در فضیلت حضرت فاطمه زهرا، خطبهها، بیانات طولانی آن حضرت، کلمات قصار و
حکمتآموز، اشعار منسوب به آن حضرت، دعاها و حرز متعلق به آن حضرت، و نیز
ملحقات که مشتمل بر: مطالبی درباره فضیلت تسبیح حضرت زهرا، زیارت مشهوره،
نمازها، نقش انگشتر، کنیهها و القاب، و فضیلت فضه و همنشینان فاطمه در
آخرت و حشر با اوست.
کتاب فرهنگ جامع سخنان حضرت فاطمه
اصل کتاب
با نام «موسوعة کلمات الصدیقه الطاهره فاطمة الزهرا (سلام الله علیها)»
است که توسط گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم(ع)، به فارسی ترجمه گردیده است.
این کتاب، مروری بر گوشه‌هایی از زندگانی فاطمه زهرا (س) و فضایل آن بانوی
گرامی است. موسوعه کلمات الصدیقه الطاهره فاطمه الزهرا در دو جزء که جزء
اول شامل احادیثی است که تاریخ صدور آنها از آن حضرت مشخص بوده است و بر
طبق تاریخ زندگی آن حضرت در هشت فصل از پیش از ولادت تا لحظه شهادت تنظیم
گردیده است و جزء دوم شامل احادیثی است که تاریخ صدور آنها معلوم نبوده و
بر اساس موضوعاتی که از محتوای حدیث استخراج شده است در چهار بخش عقاید،
اخلاق، احکام و ادعیه تنظیم گردیده است.
سیمای حضرت فاطمه در قرآن
کتاب سیمای حضرت زهرا در قرآن
موضوع
کتاب حاضر، شناخت و معرفی «حضرت فاطمه زهرا(س)» از جنبه‌های قرآن است. این
کتاب، مشتمل بر آیاتی از قران است که در شان حضرت فاطمه، به صورت تنزیل،
تاویل، تفسیر و یا تطبیق، وارد شده است. محتوای کتاب از منابع حدیثی شیعه و
اهل سنت، گزینش شده است. مطالب کتاب به تفکیک نام سوره‌های قرآنی سامان
یافته است و در هر فصل آیات قابل بحث و قابل تأویل همراه با ترجمه و تفسیر و
شواهدی از احادیث معتبر اسلامی درج شده است.
کتاب مقامات حضرت فاطمه در کتاب و سنت
در میانِ
بانوان جهان، حضرت فاطمه(س) مقامات ممتازى دارد: وى دختر پیامبر(ص) و نیز
«امابیها»، مادرِ یازده امام، حجت خدا بر ائمه و انبیا، معیار امامت،
رضایت و رنجش او، ملاکِ خشنودى و غضب خداست و در یک کلام، کوثر و چشمه همه
نیکىهاست و شجره طیبهاى است که به اذنِ خدا تا واپسین لحظههاى هستى در
حال ثمر دهى است. این مقامات از او شخصیتى پدید آورده که الگوى همه مردمان؛
به ویژه زنان در همه روزگاران است. در کتاب حاضر با گوشهاى از این
ویژگىها و مقامات آشنا مىشوید.
حضرت فاطمه از دیدگاه اهل سنت
کتاب فاطمه نگین جهان و جنان
این کتاب
حاوی احادیث و روایات و همچنین موارد مطرح شده در شناخت فضائل و کرامات
حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها از منظر اهل سنت می اشد. در این کتاب بیش
از یکصد و پنجاه اثر از راویان و نویسندگان اهل سنت استفاده شده است. در
فصل اول این کتاب، با بهره‌گیری از تفاسیر قدیمی اهل سنت، بیش از صد آیه
قرآن را که درباره آن حضرت نازل شده، آورده شده است. در فصل دوم، به زندگی
آن بانوی بی‌بدیل و حوادث پس از ارتحال رسول الله (ص) از منابع دست اول
اهل سنت پرداخته شده است؛ در فصل سوم، این پرسش پاسخ داده شده است که چرا
سید مظلومان، امیر مؤمنان (ع) هنگام حمله به خانه‌اش سکوت اختیار کرد؟.
همچنین در این اثر از ابتدا تا انتهای سوره‌های قرآن کریم، تمامی آیاتی که
بر طبق روایات تفسیری در شأن و منزلت فاطمه زهرا نازل شده و کلیه تعابیری
که در مورد مناقب ایشان در این کتاب آسمانی وارد شده است، گردآوری شده است.
نگارنده در ادامه به انعکاس دیدگاه اهل‌سنت در مورد مقام و منزلت معنوی
فاطمه زهرا پرداخته و برخی از روایات نقل شده از آنان از قول رسول خدا(ص)
در این زمینه را بیان کرده است. معرفی اسامی فاطمه زهرا، بیان داستان غصب
فدک، جریان ازدواج ایشان با امام علی(ع) و نیز توصیف کیفیت شهادت ایشان از
دیگر مباحث مطرح شده در این نوشتار است.
کتاب شخصیت حضرت زهرا در قرآن از منظر تفاسیر اهل سنت
از جمله
مباحث مهم جهت روشن شدن حقائق مذهبی و تقریب مذاهب و نیز رفع بسیاری از
توهمات ـ که چه بسا منشأ برخی از منازعات قومی در جهان اسلام است ـ بررسی
جایگاه و فضائل اهلبیت(ع) است. این کتاب، شخصیت و فضایل حضرت زهرا را بر
اساس توجهی که برخی آیات و سور به آن دارند و در قالب روایات معتبر و
متعددی که در مهم ترین منابع اهل سنت آمده است، مورد بررسی قرار می دهد.
نویسنده کتاب، با جستجو در منابع تفسیری اهل سنت، در مورد حضرت زهرا (سلام
الله علیه)، آیات و روایات تفسیری، را جمع آوری و سپس شبهات مطرح را، به
طور دقیق از کتب خود اهل سنت، نقل کرده و به آنها پاسخ داده شده است. در
این کتاب، برای اولین بار، آیات ناظر به حضرت فاطمه (سلام الله علیه) را در
چهار بخش اسباب نزول، شان نزول، جری و تطبیق بطن بررسی نموده است. لازم به
ذکر است در 135 آیه از 49 سوره قرآن، مفسران اهل سنت در تفاسیر خویش، از
حضرت زهرا(س) سخن به میان آورده اند.
شهادت حضرت فاطمه
کتاب یاس در آتش
این اثر
ترجمه فارسی کتاب الحجه الغراء علی شهاده الزهرا تالیف آیه الله علامه
جعفر سبحانی، است که برخی از اعترافات تاریخ نگاران و حدیث پردازان اهل سنت
درباره جریان تاریخی برخورد بعضی از صحابه با دختر گرامی پیامبر اسلام (ص)
و شهادت آن بانو را در بر دارد. نویسنده تلاش کرده وقوع برخی از نامهربانی
های برخی از صحابه را درباره یگانه یادگار پیامبر (ص)، به عنوان یک واقعیت
مسلم در تاریخ اثبات کند. از دیدگاه نویسنده، افرادی که چنین برخوردهایی
را به دور از واقعیت تلقی میکنند بر خطا بوده و یا احیانا نسبت بدان تجاهل
میکنند. نویسنده، بعد از ذکر گزارشهای تاریخی تاریخ نویسانی چون بلاذری
در انساب الاشراف، ابن قتیبه در الامامه و السیاسه و نیز دیدگاه برخی
دیگر از تاریخ نگاران اسلامی درباره برخورد نامناسب با آن بانوی گرامی، به
گزارشهای متعدد دیگری اشاره می‌کند که براساس آن ابوبکر نسبت به حمله به
خانه فاطمه زهرا (س) و گشودن در آن اعتراف و اظهار پشیمانی می‌کند.
کتاب شبهات فاطمیه
این
کتاب، پژوهشی تاریخی و روایی در مورد اثبات شهادت فاطمه زهرا(س) و پاسخ به
برخی از شبهات ایراد شده از سوی علمای وهابیت در این زمینه است. در این
کتاب سعی شده است به صورت مستند و مستدل به بحث و بررسی تاریخی هجوم به بیت
فاطمه زهرا(س) و آزار و اذیت و در نهایت شهادت ایشان توسط غاصبان خلافت
پرداخته شده و توجیهات وهابیان در این مبحث آشار تارخی به نقد کشیده شود.
در همین راستا نگارنده به روایاتی از منابع روایی شیعه و اهل‌سنت در زمینه
اثبات شهادت فاطمه زهرا(س) استناد کرده و این روایات را از لحاظ سندی و
دلالتی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و هر گونه شبهه در انکار این واقعه
مسلم تاریخ اسلام از سوی وهابیت را به شدت رد کرده است. وی همچنین به خشم و
غضب فاطمه زهرا(س) نسبت به خلفای اول و دوم اشاره کرده و با توج به
نارضایتی فاطمه زهرا(س) از انان و دفن شبانه ایشان و حزن و اندوه فراوان آن
بانوی بزرگ در اواخر عمر شریف خویش مستندات و شواهد متعددی در اثبات مدعای
خویش ارایه نموده و شبهات موجود در این زمینه را پاسخ گفته است.
فضائل، مناقب و اختصاصات حضرت فاطمه
نام ها و القاب حضرت فاطمه زهرا
کتاب جرعه‌ای از کوثر
این اثر
به بررسی نام ها و لقب های فاطمه زهرا (س) پرداخته و با یادآوری روایاتی که
نام های آن حضرت را در بر داشته مجموعه ای خواندنی و جذاب پیش روی خواننده
قرار داده است. نویسنده این کتاب، در صدد معرفی اسامی فاطمه زهرا(س) برای
نامگذاری دختران به نامهای زیبا است. در ابتدای این اثر به تبیین اهمیت
نامگذاری فرزند در فرهنگ و آداب اسلامی پرداخته شده و لزوم انتخاب نام
مناسب برای فرزندان و وظایف والدین در این زمینه، مورد تأکید قرار گرفته
است. نویسنده در همین زمینه به سیره انبیای الهی و امامان معصوم(ع) در
نامگذاری فرزندان خویش اشاره کرده و حکایاتی در این زمینه نقل نموده و حقوق
فرزند بر پدر و مادر را در این زمینه برجسته کرده است. وی در ادامه آثار
معنوی و اخروی انتخاب نام نیک برای فرزندان اشاره کرده و به ترتیب حروف
الفبا اسامی حضرت فاطمه زهرا را برای نامگذاری نیکو برای دختران، ذکر کرده
است.
کتاب برترین بانو
این
کتاب، پژوهشی در زمینه برتری فاطمه زهرا(س) بر حضرت مریم (س) بنت عمران و
عایشه همسر پیامبر اسلام(ص) از دیدگاه اهل‌سنت است. در این کتاب به بحث در
مورد مقام والای فاطمه زهرا(س) و فضایل معنوی ایشان از دیدگاه منابع روایی
اهل‌سنت پرداخته شده و احادیثی نبوی در مورد مقام عبادی و علمی آن بانوی
نمونه اسلام نقل گردیده است. آنگاه نویسنده دلایل برتری فاطمه زهرا(س) بر
تمامی زنان عالم را از منظری روایی و از نگاه اندیشمندان اهل‌سنت مورد بحث و
بررسی قرار داده و ادله مبتنی بر برتری مریم بنت عمران و یا عایشه بر آن
حضرت را مورد نقد و بررسی قرار داده و برخی از روایات وارد شد در مورد این
دو زن را از لحاظ سند و دلالت خدشه نموده است.
فدک حضرت فاطمه
کتاب صدای فاطمی فدک
مولف، در
این کتاب، به منظور آشنایی مخاطبان موضوع فدک را به طور کوتاه و فشرده
مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. وی ابتدا درباره فتح خیبر و سرزمین فدک
با استناد به منابع روایی و تاریخی سخن گفته و دلایل و شواهد خود را در
خصوص اعطای فدک به فاطمه (س) ذکر می‌کند. آنگاه نظر به اهمیت خطابه مفصل
حضرت زهرا (س) در مسجد در حضور مهاجرین و انصار، متن عربی خطبه فدکیه را
همراه با ترجمه فارسی آن که ماجرای فدک را به تفصیل شرح میدهد عینا نقل
می‌کند و در پایان مدارک و مستندات این خطابه را معرفی مینماید. متن خطبه
فدکیه حضرت فاطمه، با 22 سند عرضه شده و با 17 نسخه مقابله گردیده است.
اسرار فدک
نخستین
سؤالی که مسئله «فدک» در ذهنها ایجاد می‌کند آن است که چرا «غصب فدک» در
میان غصبهایی که از حقوقاهل بیت (ع) شده شاخص است و اهمیت آن در کدام نقطه
نهفته است؟ چرا امیرالمؤمنین و حضرت زهرا(ع) ایناندازه بر سر آن پافشاری
کردند؟ چرا ائمه معصومین(ع) در فرصتهای مناسب آنرا نزد مردم مطرح میکردند و
نام آنرازنده نگاه میداشتند؟. این کتاب، پاسخی است به این پرسش ها. این
اثر، کاوشی است در مسئله فدک که به شیوه گزارشی و تحلیلی نگارش یافته است.
کتاب، ابتدا با اشاره به فتح فدک به دست پیامبر (ص) و علی (ع) و اعطای آن
به دستور خداوند به فاطمه (ع)، به چگونگی غصب فدک و اقدامات و احتجاجات علی
(ع) و فاطمه (ع) در مقابل آن میپردازد. وی اقدامات غاصبین را پس از غصب
فدک بر میشمارد و سپس به اسرار غصب فدک و علت پیگیری اهلبیت (ع) در مورد
آن میپردازد. همچنین با تحلیل خطابه حضرت زهرا (ع)، استدلالهای اعتقادی،
قانونی، و اخلاقی آن حضرت را بیان میدارد. وی همچنین سند، متن، و
کتابشناسی خطبه حضرت زهرا (ع) را مورد پژوهش قرار داده و متن عربی و ترجمه
فارسی آن را ذکر نموده است. آنگاه به گفتارهایی پیرامون فدک همچون پیشگویی
پیامبر (ص) از غصب فدک، و شکایت حضرت زهرا (ع) از غاصبین آن، دفاع ائمه (ع)
و بزرگان دین از فدک، فدک در حکومت علی (ع)، سیر حوادث تاریخی فدک و داد
خواهی فاطمه (ع) در باره آن در قیامت پرداخته است.
ادبیات فارسی مذهبی
کتاب کشتی پهلو گرفته
این کتاب
روایت زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) با زبان ادبی و داستانی است که مصائب
ایشان را از زبان اطرافیان بازگو می‌کند. این اثر از پرتیراژترین کتابهای
ادبیات داستانی ایران است. این کتاب، ضمن مروری بر نقاط عطف حیات حضرت
فاطمه زهرا (س)، روایت مصائب زندگی ایشان از زبان اطرافیان حضرت فاطمه و
خاندان اهل بیت است. در واقع می توان گفت این کتاب مرثیه ای است منثور از
زبان و دلِ صاحبانِ عزای فاطمی. کتاب از ۱۴ فصل تشکیل یافته و راوی اول شخص
در هر کدام از فصول، یکی از وابستگان حضرت فاطمه (س) هستند.
کتاب دفتر خاطرات فضه
کتاب
«دفتر خاطرات فضه خادمه حضرت زهرا (س)»، دفتر است! دفتری از خاطرات تنها
کنیز خانه حضرت زهرا (س) که لحظه به لحظه زندگی‌اش توأم با عطر اهل بیت (ع)
بود. تک تک داستان‌های این کتاب را او برایمان به یادگار گذاشته است. کتاب
دفتر خاطرات فضه، از لحاظ ادبیات نوشتاری دریچه‌ای جدید را به روی مخاطبان
گشوده است. شیوه آماده‌سازی دفتر خاطرات اینگونه بوده که ابتدا
داستان‌هایی که فضه به نوعی در آنها بوده و در منابع شیعه و سنی ذکر شده،
جمع آوری شده است. فصل نخست کتاب مقدمه‌ای درباره آماده‌سازی دفتر خاطرات و
همچنین بیان شخصیت فضه و زندگی شخصی اوست. در این فصل خلاصه‌ای از سیر
زندگی فضه از زمان کنیز شدنش تا رسیدن به بارگاه فاطمی و پس از آن در کربلا
ذکر شده است. فصل دوم کتاب «دفتر خاطرات فضه»، مجموعه کامل داستان‌هایی
بوده که از لسان فضه کنیز حضرت زهرا (س) بیان شده است. اهمیت شخصیت فضه و
دفتر خاطرات او به خاطر حضور وی در بسیاری از ماجراها بوده است. از جمله
اینکه او در ماجرای هجوم غاصبان جانشینی پیامبر به خانه وحی شخصاً حاضر
بوده است.
کتاب شناسی حضرت فاطمه
کتاب بانوی آب و آفتاب
تقسیم
بندی بخش های گوناگون کتاب به مقالات، کتاب شناسی توصیفی، کتاب شناسی
اجمالی و کتاب شناسی نسخ خطی از امتیازات دیگر این کتاب شناسی به شمار می
آید. در بخش نخست که عمده ترین بخش کتاب است، دوازده کتاب که در زمینه های
مختلف از برجسته ترین آثار پیرامون شخصیت حضرت زهرا(س) به شمار می آیند،
مورد کنکاش تحلیلی قرار گرفته و در دوازده مقاله نقد و بررسی شده اند. در
بخش دوم، سی کتاب که به زعم مؤلف در مرتبه بعدی قرار می گیرند، به صورت
توصیفی معرفی شده اند. در این معرفی به اموری از قبیل علل و انگیزه های
نگارش کتاب، عناوین و سرفصل ها، ویژگی های مهم، روش تألیف و قالب و محتوای
کتاب پرداخته شده است. در بخش سوم، 645 کتاب به صورت اجمالی مورد بازشناسی
قرار گرفته اند و سرانجام در بخش چهارم به عناوین و مشخصات 135 کتاب خطی
اشاره شد.
